✅ مجموعه تاریخی بسطام
بسطام شهری در ۶ کیلومتری با شاهرود در استان سمنان فاصله دارد و قدمتی دیرینه دارد. شهر پر است از آثار تاریخی متنوع که در دوران مختلف تاریخی ساخته شده اند. اغلب آثاری که در این مجموعه یافت می شود در دوران سلجوقیان و ایلخانی ساخته شده است. این شهر بیش از ۹ هزار سال قدمت دارد و نشانه های آن در تپه سنگ چخماخ یافت شده است. برخی می گویند بسطام حاکم خراسان در زمان پادشاهی خسرو پرویز این شهر را تاسیس کرده است که پس از حمله قوم مغول کم کم شهر رو به افول رفت. یکی از اصلی ترین منابع تامین آب شهر قنات هایی است که در آن جاری هستند و قدمت برخی از آن ها به ۵۰۰ سال پیش می رسد. آب این قنات ها در طول تابستان بسیار خنک و گوارا و در روزهای سرد زمستان گرم است.
در غرب شهر رشته کوه های شاهوار و شهر مجن است و در شرق آن نیز میامی و مناطق کویری واقع شده اند. از سمت شمال نیز همسایه استان گلستان است. در کنار مزار بایزید یک مزار دیگر قرار دارد که متعلق به امام زاده محمد فرزند امام جعفر صادق (ع) است. بنا به روایتی امامزاده محمد (ع) فرزند امام صادق (ع) یا نوه‌ی ایشان است و گفته می‌شود که امام صادق (ع) امامزاده محمد (ع) را برای راهنمایی و هدایت مردم، همراهِ بایزید به بسطام فرستاده بود. این امامزاده‌ی بزرگوار قبل از فوت بایزید از دنیا می‌روند و ایشان را در این مکان دفن می‌کنند. آرامگاه امامزاده محمد (ع) شبیه گنبدی است که به فاصله‌ی تقریبا ۱۵ متری سمت شمال آن ساخته شده و تقریبا قرینه‌ی یک‌دیگرند. گنبد سمت شمال آن، به نام گنبد غازان‌خان معروف است و بنای آن را به غازان خان مغول نسبت می‌دهند. بنای امامزاده محمد (ع) در زمان پادشاهی محمد خدابنده مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. البته در زمان قاجار نیز این مکان مرمت‌شده است.
✅ معماری آرامگاه امامزاده محمد (ع):
گنبد فیروزه‌ای امامزاده محمد (ع) را می‌توان به‌عنوان یکی از خاص‌ترین گنبدهای امامزادگان و بقاع متبرکه در ایران دانست. بیش‌تر گنبدها در کشور دو پوسته هستند. اما گنبد امامزاده محمد (ع) گنبدی سه پوسته است. از دیگر گنبدهای سه پوسته در ایران می‌توان گنبد مسجد گوهرشاد در مشهد مقدس و در بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) را نام برد. گنبدهای دو پوسته از دو لایه‌ی بیرونی و درونی تشکیل‌شده‌اند، پوسته‌ی بیرونی همان لایه‌ی خارجی و محافظ گنبد است و پوسته‌ی درونی نیز نقش سازه‌ای را ایفا و ارتفاع را تعدیل می‌کند.
گنبد امام زاده محمد (ع) جزو گنبدهای رک محسوب می‌شود. گنبد رک گنبدی است که به صورت هرمی و یا مخروطی است و غالبا بر روی یک پایه‌ی استوانه‌ای و یا منشوری قرار می‌گیرد. این پوسته‌ی سوم که به گنبد این امامزاده اضافه شده است دارای تزئینات داخلی نیز هست که توسط بیننده دیده نمی‌شود و از طریق دریچه‌ای از بالا قابل‌مشاهده است. گنبد امامزاده محمد (ع) به خاطر داشتن این ویژگی گنبدی خاص است. در میان این دو گنبد زیبا که در مجاورت هم قرار دارند، ایوانی وجود دارد که به ایوان غازان خان مشهور است و گچ‌بری‌هایی زیبایی بر روی ایوان می‌درخشد. در داخل این ایوان چیزی نیست و سطح آن کوچک و بن‌بست است. ساختمان آن تقریبا متناسب و با اسلوب درست معماری ساخته‌شده است.
✅ تعیین شهر نمونه‌ی گردشگری بین‌المللی:
در سال ۱۳۸۶ بسطام به استناد ماده‌ی ۸ قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، به‌عنوان شهر نمونه‌ی گردشگری بین‌المللی تعیین و معرفی‌شده است. هم‌چنین مجموعه‌ی تاریخی بسطام در فهرست میراث جهان اسلام نیز ثبت‌شده است.
✅ جاهای دیدنی شهر بسطام:
بعد از بازدید و زیارت از امامزاده محمد (ع) می‌توانید به دیدن بقیه‌ی آثار باشکوه مجموعه‌ی تاریخی بایزید بسطامی از جمله خانقاه بایزید، مدرسه‌ی شاهرخیه، منار آجری، مسجد ایلخانی، مسجد اول بایزید، مسجد دوم بایزید، رواق، گنبد غازان خان، ایوان غربی، دالان و ایوان الجاتیو، حمام، مقبره شاهزاده‌ی افغان، مقبره آلکرت و موزه‌ی عرفان شرق بپردازید. مسجد جامع بسطام و برج کاشانه‌ی بسطام نیز در نزدیکی آرامگاه امامزاده محمد (ع) قرار دارند که با کمی قدم زدن می‌توانید به آن‌جا بروید و دیدن آن‌ها هم خالی از لطف نیست. از آن‌جایی که دیدنی‌های بسطام فاصله‌ی زیادی از هم ندارند در سفر به این شهر با صرف زمان کوتاهی می‌توانید از این آثار باارزش دیدن کنید.
علاوه بر آثار تاریخی که در این شهر قرار دارد، بسطام منطقه‌ی خوش آب‌وهوایی در استان سمنان است. باغ‌های زردآلو و انگور به‌وفور در این شهر یافت می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم زمانی که به بسطام سفر کردید حتما از این میوه‌های خوشمزه که طعم بی‌نظیری هم دارند تهیه و میل کنید.
در رستوران‌های شهر بسطام و استان سمنان می‌توانید انواع غذاهای محلی و خوشمزه مانند آبگوشت خربزه (کالک قلیه)، تاک پلو، ته‌چین شهمیرزادی، خورشت هویج و پسته، ته‌چین کشمش و لپه و ته‌چین گرمساری را تهیه کنید.
✅ جنگل ابر، جنگل اولنگ و جاده‌ی جنگلی توسکستان از مکان های بی‌نظیری است که در بسطام قرار دارد و کمتر کسی است که تعریف زیبایی‌هایشان را نشنیده باشد. بعد از دیدن آثار تاریخی بسطام در صورت تمایل به این مکان‌های زیبا بروید و همراه خانواده از دیدن مناظر زیبا لذت ببرید.
ثبت دیدگاه